Hội thảo quốc tế “Ẩm thực ASEAN: Kết nối trí tuệ và văn hóa”,
tại Nakhon Si Thamarat, Thái Lan
09/10/2017
Thực hiện quyết định của Lãnh đạo Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch về việc cử các cán bộ ra nước ngoài tham dự và tham gia thảo luận tại Hội thảo quốc tế “Ẩm thực ASEAN: Kết nối trí tuệ và văn hóa”, tại do Đại học Walailak (Thái Lan) chủ trì dưới sự bảo trợ của phái đoàn ngoại giao của các nước ASEAN, từ ngày 14/09/2017 đến ngày 16/09/2017, đoàn cán bộ Nhà trường gồm thầy Trịnh Cao Khải- Hiệu trưởng Nhà trường và TS. Vũ Hoài Nam- Trưởng phòng Quản lý Khoa học và Hợp tác quốc tế đã tham gia các hoạt động của Hội thảo quốc tế. Các hoạt động chủ yếu gồm: (1)Tham dự và phát biểu tham luận tại Hội thảo tại Nakhon Si Thamarat, Thái Lan, (2) thực hiện các hoạt động bền lề nhằm xúc tiến hoạt động hợp tác đào tạo song phương giữa các trường và các đoàn tham gia sự kiện này.
Hội thảo quốc tế kéo dài trong suốt ngày 15/9/2017 với nội dung chủ đề mà các đại diện của 10 quốc gia thành viên ASEAN tham dự hết sức quan tâm như ẩm thực: sự kết nối của trí tuệ, tập quán và niềm tin; ẩm thực với mối liên kết nội khối trong ASEAN, Ẩm thực và Sức khỏe. Tham dự Hội thảo có 32 đoàn đại biểu đến từ các cơ sở đào tạo, tổ chức quốc tế của các quốc gia ở Đông Nam Á. Các đoàn đại biểu mang đến Hội thảo những nghiên cứu mới và chia sẻ bài học bổ ích về kết nối văn hóa và trí thức của mỗi nước nhằm tăng cường giao lưu văn hóa trong khu vực, nâng cao và củng cố tính đa văn hóa của các nước ASEAN trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Từ đó, tạo nền tảng về xây dựng cơ sở dữ liệu của các nước do Trung tâm Văn hóa của Walailak, Thái lan chịu trách nhiệm kết nối. Các chủ đề trên phù hợp chuyên môn và kinh nghiệm nghiên cứu và đào tạo giảng dạy hiện có của Nhà trường. Nhà trường đã gửi bài và phát biểu tham luận với tiêu đề “Khai thác giá trị văn hóa ẩm thực để phát triển du lịch bền vững: Kinh nghiệm của Việt Nam”. Bài đã được in trong kỷ yếu của Hội thảo.
Đoàn của Nhà trường được mời tham gia và phát biểu trong phiên chính của Hội thảo của chủ đề buổi sáng ngày 15/9/2017 ngay sau khi chủ nhà Thái Lan có bài về đề cao giá trị ẩm thực của Thái. Các thành viên của Việt Nam chia sẻ về những vấn đề quan tâm về vai trò của cơ sở đào tạo giúp ích cho tuyên truyền và bảo lưu các giá trị tốt đẹp của văn hóa ẩm thực được truyền qua các thế hệ, tạo nên truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Bài tham luận nêu rõ Việt Nam là một quốc gia có di sản ẩm thực đa dạng và phong phú, đồng thời nó được đánh dấu bằng lịch sử lâu đời. Trong những năm gần đây, Việt Nam đã trải qua sự tăng trưởng kinh tế ổn định và đã cải thiện hình ảnh của mình như một điểm đến du lịch bí ẩn. Du lịch ẩm thực đã đóng vai trò then chốt trong những tăng trưởng và phát triển du lịch. Ẩm thực Việt Nam được biết đến là thực phẩm ngon và rất bổ dưỡng, xu hướng ẩm thực hiện nay tạo ra cơ hội để phát triển và toàn cầu hóa ẩm thực của Việt Nam. Có thể nói, ẩm thực Việt Nam có những nét khác biệt và những sản phẩm đặc sắc của bản địa, từ đó tạo cơ hội cho người dân trở thành những người tham gia tích cực trong chuỗi cung ứng lương thực trong khu vực và toàn cầu.
Văn hóa ẩm thực được khai thác mạnh mẽ như một yếu tố thu hút và hấp dẫn khách du lịch đến với Việt Nam, đến với các vùng miền của Việt Nam. Văn hóa ẩm thực, cụ thể là các món ăn, đồ uống đặc sắc của Việt Nam, và của các vùng miền được giới thiệu, quảng bá rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng, internet của ngành du lịch. Các sở quản lý nhà nước địa phương, các trang tin điện tử của các cơ quan, đoàn thể, tổ chức xã hội và doanh nghiệp du lịch, bằng nhiều hình thức như ảnh tĩnh, video clip, cách thức chế biến, đã và đang giới thiệu công thức và cách thức, quy trình chế biến, các tập gấp, tờ rời và guide book cung cấp tới khách du lịch. Thông qua các Tuần lễ văn hóa Việt Nam tại các nước trên thế giới, Hội chợ du lịch quốc tế và trong nước, các Lễ hội ẩm thực trong nước và quốc tế được triển khai thường xuyên, các chương trình giới thiệu về các món ăn đồ uống đặc sắc của ẩm thực Việt với các thị trường khách du lịch. Nhiều lễ hội ẩm thực, các hội thi nấu ăn được tổ chức nhằm mục đích tôn vinh giá trị của văn hóa ẩm thực Việt, tìm kiếm tài năng trong lĩnh vực ẩm thực, nhiều cá nhân đã được vinh danh là chuyên gia quốc gia và quốc tế trong lĩnh vực ẩm thực, nhiều nghệ nhân dân gian trong lĩnh vực ẩm thực được các hiệp hội nghề nghiệp vinh danh... đã đang góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị của văn hóa ẩm thực tại Việt Nam hiện nay.
Sự phát triển của du lịch ẩm thực cần phải dựa trên nhiều tiêu chí đánh giá, quan trọng nhất là nỗ lực lớn trao quyền cho cộng đồng tự quyết vì lợi ích lâu dài. Do vậy, thời gian thực hiện không thể chỉ một vài năm. Chính sách phát triển du lịch ẩm thực cần truyển tải quảng bá thông tin thực hiện. Bên cạnh đó, tham luận cũng chỉ ra một số khó khăn để thực hiện du lịch ẩm thực như:
Thiếu đội ngũ nhân lực của kỹ năng, năng lực quản lý;
Vấn đề chưa sâu sát trong triển khai;
Vấn đề về phân phối lợi ích cho người dân;
Vấn đề liên quan đến chất lượng của sản phẩm dịch vụ du lịch ẩm thực;
Vấn đề hoạt động marketing và quảng bá hiệu quả;
Ngoài ra, Hội thảo còn phiên thảo luận nhóm. Đoàn đại biểu Nhà trường đã trao đổi học thuật lấy từ bối cảnh Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm với các đại biểu từ các cơ sở đào tạo du lịch trong khu vực. Lắng nghe các câu hỏi và cuộc trao đổi đã chỉ sự cần thiết, vai trò của đào tạo nguồn nhân lực lao động có ý nghĩa sống còn để bảo vệ và nâng niu và trân trọng các giá trị đặc sắc của văn hóa ẩm thực của Việt Nam nói riêng và các nước Đông Nam Á nói chung.
Bên lề Hội thảo, đoàn tham gia hoạt động giao lưu giữa các trường của Thái Lan và các đoàn từ các quốc gia của ASEAN như GS.TS Anan Ganjanapan từ Đại học Chiang Mai, Thái lan, Giảng viên Kim Matang của Học viện nghệ thuật ẩm thực của Campuchia, GS.TS Supyan Hussin, Giám đốc Học viện quảng bá văn minh văn hóa của Malay, TS. Irish Chan Siosan, Khoa KHXH và NV của Thaksin University, Giảng viên Kay Thi, Đại học quốc gia Văn hóa và Nghệ thuật Yangon, Mianma, GS. TS. Fakok Zakaria, Đại học Kelantan, Malaysia,….. Đoàn di chuyến đến tham quan Trường Đại học Walailak, Thái Lan- là một trong 30 trường hàng đầu về đào tạo nông nghiệp, du lịch và quản lý văn hóa của Thái Lan. Đón đoàn có PGS. TS Suebpong Thamachat- Giám đốc Ban quản lý Ngôi nhà Văn hóa Walailak và các giáo viên học sinh của Nhà trường. Đoàn nghe giới thiệu về Nhà trường và tham quan, được giới thiệu chi tiết về cơ sở vật chất, các trang thiết bị phục vụ học tập, các chương trình đào tạo tại Trường. Đoàn trường du lịch Hà Nội đã gặp Giám đốc và tiếp tục trao đổi các mối quan tâm về hợp tác đào tạo và lên kế hoạch tiến hành xúc tiến hoạt động hợp tác trong thời gian tới.
Kết thúc chuyến công tác trên, đoàn công tác Nhà trường nhận thấy đây là một cơ hội tốt để chia sẻ với các cơ sở đào tạo khác những quan điểm về phát triển bền vững, về kiến thức và kinh nghiệm phát triển giá trị văn hóa ẩm thực phục vụ cho hoạt động du lịch ở Việt Nam nói riêng và trong khu vực ASEAN nói chung. Trong đó, nhấn mạnh về lý luận và nguyên tắc phát triển đa dạng văn hóa thông qua đa dạng hóa văn hóa ẩm thực và thực hiện chính sách này có ý nghĩa quan trọng nhằm tôn trọng những giá trị khác biệt và học hỏi lẫn nhau trong cộng đồng chung văn hóa- xã hội của ASEAN. Văn hóa ẩm thực là cầu nối để hiểu biết và trân trọng lối sống, hành vi của người dân, đức tin và tri thức của mỗi dân tộc. Do vậy, cần biện pháp hạn chế mọi hoạt động khai thác quá mức từ nguồn tài nguyên nhân văn để phát triển bằng mọi cách; cần bảo tồn và quản lý sự đa dạng văn hóa cần có sự tham gia của cộng đồng gồm từng cá nhân và toàn thể cộng đồng.
Chùm ảnh hội thảo
Biểu trưng Hội thảo quốc tế tại Thái Lan
Đoàn tham luận và trao đổi học thuật tại Hội thảo
Toàn cảnh các đoàn tham dự Hội thảo quốc tế
Giao lưu các đoàn tại Trường Đại học Walailak, Thái Lan
Chụp ảnh kỷ niệm với đại biểu đoàn Campuchia và Myanmar
PGS. TS Suebpong Thamachat - Đại diện Ban tổ chức cảm ơn Thầy Trịnh Cao Khải- Hiệu trưởng Nhà trường tham dự Hội thảo