Tổng hợp các nội dung nghiên cứu khoa học cấp Khoa/ Trường năm 2018
12/04/2019
Thực hiện kế hoạch hoạt động của Hội đồng Khoa học – Đào tạo Nhà trường, trên cơ sở đề xuất nhiệm vụ nghiên cứu khoa học hàng năm của các đơn vị trong Trường, năm 2018, Nhà trường đã triển khai thực hiện 07 đề tài NCKH, trong đó có 04 đề tài cấp Trường và 03 đề tài NCKH cấp Khoa.
Các đề tài được triển khai trên cơ sở lựa chọn của Hội đồng Khoa học – Đào tạo Nhà trường, tổng hợp từ các đề xuất nghiên cứu những vấn đề, những phát sinh, những tồn tại, hạn chế của các khoa (thông qua Hội đồng khoa học – đào tạo cấp khoa). Các đề tài nghiên cứu được lựa chọn dựa trên tiêu trí đảm bảo về mục tiêu nghiên cứu và tính cấp thiết của các vấn đề được nghiên cứu, ưu tiên những vấn đề mới hoặc kế thừa nghiên cứu các vấn đề phát sinh để chỉ ra những tồn tại, hạn chế, qua đó đưa ra những giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn của đơn vị nói riêng và của Nhà trường nói chung. Ngoài ra, các chủ đề nghiên cứu cũng tập trung giải quyết các vấn đề có tính chiến lược của Nhà trường theo các định hướng của Nhà trường đã đưa ra.
Cụ thể, các đề tài cấp Trường đã tập trung vào một số chủ đề mang tính thời sự hiện nay như: ảnh hưởng của cách mạng công nghiệp 4.0 đối với đào tạo nghề; các mô hình hoạt động cho đoàn thanh niên trong bối cảnh hiện nay, nâng cao hiệu quả học ngoại ngữ cho sinh viên Nhà trường và giảm tỉ lệ học sinh, sinh viên bỏ học, thôi học tại trường. Sau đây là tóm lược cơ bản kết quả nghiên cứu của các đề tài:
Đối với đề tài “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động dạy và học nghề khi tiếp cận cách mạng công nghiệp 4.0 tại Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội”, nhóm nghiên cứu đã khái quát sơ lược về cách mạng công nghiệp 4.0 và ảnh hưởng toàn diện của nó đối với các lĩnh vực kinh tế, xã hôi, trong đó giáo dục cũng không thể nằm ngoài tầm ảnh hưởng của làn sóng này. Với cách tiếp cận dựa trên cơ sở lý luận về dạy và học, khảo sát thực tế đối với cán bộ giáo viên và học sinh, sinh viên Nhà trường, nhóm nghiên cứu đặt ra mục tiêu nghiên cứu đối với đề tài nhằm Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học; khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học và quản lý hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy học ở trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội; trên cơ sở phân tích thực trạng và nguyên nhân, đề xuất các giải pháp quản lý hoạt động ứng dụng CNTT vào dạy và học nghề ở trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội khi tiếp cận CMCN 4.0. Thông qua nghiên cứu lý luận và thực tế tại Nhà trường, nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số giải pháp phù hợp với hiện trạng của Nhà trường về công tác bồi dưỡng giáo viên cần tập trung nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nâng cao trình độ công nghệ thông tin cho đội ngũ, bồi dưỡng kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin; về công tác xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị cần tập trung vào nâng cấp các thiết bị kĩ thuật, tiến hành số hóa dữ liệu của học sinh, sinh viên; về công tác tăng cường các hoạt động thi đua khen thưởng, khuyến khích việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, cần xây dựng hình thức, nội dung, tiêu chí đánh giá ứng dụng CNTT vào giảng dạy, cần đẩy mạnh công tác phát hiện bồi dưỡng và nhân rộng các mô hình mới. Nhóm nghiên cứu cũng đã đưa ra giải pháp cần xây dựng lộ trình đổi mới quá trình đào tạo phù hợp với cách mạng công nghệ 4.0 đối với Nhà trường cụ thể: cần thiết kế chương trình phù hợp, tiếp tục đổi mới phương pháp đào tạo, cần có nhiều hoạt động kiểm tra, đánh giá đảm bảo chất lượng, chú trọng hướng đào tạo gắn với doanh nghiệp. Nhóm nghiên cứu cũng đã giới thiệu sơ lược về mô hình trường học điện tử và lớp học ảo, trong đó cấu phần chủ yếu dựa trên công nghệ trực tuyến với nhiều tính năng hiện đại, hỗ trợ cho công tác quản lý, điều hành và tổ chức dạy và học trong thời gian tới dưới kỷ nguyên công nghệ 4.0. Đây sẽ là những mô hình chủ yếu phổ biến trong tương lai, thay thế dần những mô hình truyền thống hiện nay.
Nhìn chung kết quả đề tài đã đi đúng theo mục tiêu đề ra, tuy nhiên nhóm nghiên cứu mới chỉ dừng lại ở việc giới thiệu một cách sơ lược về cách mạng công nghiệp 4.0, cần tiếp tục bổ sung mô hình cụ thể đối với Nhà trường, với các chuyên ngành đang được đào tạo tại Trường.
Đối với đề tài “Xây dựng các mô hình công tác đoàn và phong trào thanh niên trong giáo dục đạo đức cho sinh viên Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội hiện nay”. Đây là đề tài do Đoàn TNCSHCM Nhà trường thực hiện với thành phần tham gia là các giáo viên, chuyên viên và lần đầu tiên có sự tham gia thực hiện của một số học sinh, sinh viên Nhà trường. Trong những năm vừa qua, công tác đoàn của Nhà trường đã và đang là một trong những điểm sáng của Nhà trường, đã có nhiều đóng góp vào hoạt động của Đoàn bộ. Tuy nhiên, với mong muốn ngày càng hoàn thiện công tác đoàn và tăng cường biện pháp quản lý hoạt động giáo dục đạo đức cho sinh viên của trường trong bối cảnh nền kinh tế nước nhà ngày càng hội nhập sâu rộng vào kinh tế thế giới và chịu nhiều tác động từ bên ngoài, Đoàn TNCSHCM đã nghiên cứu đề tài nhằm đề xuất một cách chi tiết các mô hình công tác đoàn và phong trào thanh niên tham gia vào hoạt động giáo dục đạo đức cho sinh viên Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Thông qua tìm hiểu một số vấn đề lý luận về công tác đoàn và phong trào thanh niên trong giáo dục đạo đức cho sinh viên, thông qua thực trạng hoạt động công tác đoàn và việc khảo sát về thực trạng hoạt động giáo dục đạo đức cho sinh viên Nhà trường trong giai đoạn từ 2010 – 2017, nhóm nghiên cứu cũng đã đề xuất một số mô hình công tác đoàn và phong trào thanh niên trong giáo dục đạo đức cho sinh viên Nhà trường. Một số mô hình tiêu biểu như: Mô hình đối thoại với sinh viên, mô hình du khảo về nguồn, mô hình văn hóa – thể thao, mô hình hội thi – festival, mô hình nói không với tệ nạn xã hội. Trong mỗi mô hình, nhóm cũng đã đề ra nguyên tắc xây dựng mô hình, thành phần tham gia, nội dung và giải pháp để thực hiện mô hình. Nhóm nghiên cứu của Đoàn trường đã có nhiều cố gắng hoạt động nghiên cứu và đúc rút kinh nghiệm, qua nghiên cứu, đề tài đã tổng hợp thành mô hình cụ thể xác thực với Nhà trường, để từ đó góp phần định hướng hoạt động công tác đoàn trường chuyên nghiệp hơn.
Đối với đề tài “Dạy học ngoại ngữ chuyên ngành ở Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội theo tiếp cận năng lực giao tiếp”, đây là đề tài được kế thừa và phát triển từ những đề tài trước của Khoa Ngoại ngữ Du lịch và nhấn mạnh vào khía cạnh tiếp cận năng lực giao tiếp. Mục đích của đề tài nhằm làm rõ thực trạng dạy học ngoại ngữ chuyên ngành theo tiếp cận năng lực giao tiếp, đáp ứng yêu cầu đổi mới của giáo dục nghề nghiệp hiện nay. Thông qua nghiên cứu cơ sở lý luận của dạy học ngoại ngữ chuyên ngành tại Nhà trường theo hướng tiếp cận năng lực giao tiếp và thực trạng dạy học ngoại ngữ chuyên ngành tại trường theo hướng tiếp cận năng lực giao tiếp, nhóm nghiên cứu đã đề ra một số giải pháp dạy học ngoại ngữ chuyên ngành theo tiếp cận năng lực giao tiếp. Nhóm nghiên cứu cũng đã đưa ra một số giải pháp khi xác định mục tiêu dạy học ngoại ngữ chuyên ngành theo hướng tiếp cận năng lực giao tiếp; Thiết kế học liệu thích hợp với dạy học ngoại ngữ chuyên ngành theo tiếp cận năng lực giao tiếp; Áp dụng các phương pháp, kỹ thuật và hình thức tổ chức dạy học thích hợp theo hướng phát triển năng lực ngôn ngữ giao tiếp chuyên ngành cho người học; thực hiện đánh giá kết quả dạy học tập trung vào quá trình nhằm phát triển năng lực ngôn ngữ giao tiếp chuyên ngành của người học trong học tập. Trong mỗi giải pháp, nhóm nghiên cứu cũng đã đề cập đến mục đích của giải pháp và những nội dung, phương pháp để thực hiện giải pháp. Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng đã đưa ra kết quả khảo nghiệm về tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất, việc đánh giá kết quả khảo nghiệm được thực hiện thông qua kết quả khảo sát và thông qua việc kế thừa những thành quả nghiên cứu của các đề tài đã được triển khai của Khoa Ngoại ngữ Du lịch, đồng thời lồng ghép với định hướng và yêu cầu dạy học ngoại ngữ chuyên ngành tại Nhà trường hiện nay.
Đề tài cấp Trường trong năm 2018 được triển khai là: “Một số giải pháp hạn chế tỷ lệ học sinh – sinh viên bỏ học, thôi học tại Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội”. Đề tài được triển khai xuất phát từ nhận thức của nhóm nghiên cứu về thực trang tỷ lệ bỏ học, thôi học của học sinh – sinh viên Nhà trường, theo nhóm nghiên cứu, hàng năm có một lượng tương đối học sinh, sinh viên Nhà trường bỏ học, thôi học với nhiều nguyên nhân khác nhau, phần nào ảnh hưởng đến Nhà trường. Cũng theo nhóm nghiên cứu, mục đích của đề tài nhằm làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực trạng học sinh, sinh viên bỏ học, thôi học tại Nhà trường, trên cơ sở đó đưa ra một số đề xuất nhằm tạo hứng thú học tập, tạo động cơ học tập cho học sinh, sinh viên, đem lại lợi ích cho họ và gia đình họ, cho Nhà trường và xã hội.
Thông qua việc nghiên cứu đề tài, nhóm nghiên cứu mong muốn nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về hạn chế tỷ lệ học sinh, sinh viên bỏ học, thôi học tại Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội; đánh giá thực trạng số lượng, tỷ lệ học sinh, sinh viên, các nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp tác động đến việc bỏ học, thôi học của học sinh, sinh viên và đề xuất các giải pháp. Việc đề xuất các giải pháp nhằm giữ chân học sinh, sinh viên chăm/ngoan/học khá không chuyển trường; giám sát, hỗ trợ, khích lệ tinh thần học tập của những đối tượng học sinh, sinh viên còn chểnh mảng, lười học; hỗ trợ, bồi dưỡng học sinh, sinh viên học yếu tiếp tục học; tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên vừa học, vừa làm; thuyết phục, cảm hóa những học sinh cá biệt. Nhóm nghiên cứu cũng đã đề xuất 4 nhóm giải pháp từ góc độ của bên trong Nhà trường, bao gồm: xây dựng môi trường học tập thân thiện, tích cực nhằm chuyển hóa động cơ, ý thức học tập của học sinh, sinh viên; tuyên huấn, nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên về những tác động do học sinh, sinh viên bỏ học, thôi học gây ra; tuyên huấn, nâng cao năng lực thuyết phục, cảm hóa học sinh, sinh viên cho đội ngũ cán bộ, giáo viên; áp dụng phương pháp “1 kèm 1” để nâng cao chất lượng đào tạo; áp dụng quy luật “lây lan” trong công tác đoàn thể để phát huy tinh thần vì cộng đồng của học sinh, sinh viên; tăng cường khảo nghiệm mức độ hài lòng của học sinh, sinh viên. Nhóm giải pháp thứ 2 liên quan đến mối quan hệ giữa Nhà trường với học sinh – sinh viên, bao gồm: tuyên huấn, nâng cao nhận thức cho học sinh, sinh viên để họ có thể vững tâm tránh xa cái xấu và nuôi dưỡng hoài bão của bản thân; phát hiện và cảnh tỉnh kịp thời những học sinh, sinh viên có nguy cơ bỏ học, thôi học; phối hợp với học sinh, sinh viên trong lớp để cảm hóa học sinh, sinh viên cá biệt. Nhóm giải pháp thứ ba: nhóm giải pháp gắn kết giáo dục Nhà trường với giáo dục gia đình, gồm: nâng cao nhận thức cho phụ huynh học sinh, sinh viên về những tác động do học sinh, sinh viên bỏ học, thôi học gây ra; phối hợp với phụ huynh học sinh, sinh viên để cảnh tỉnh, cảm hóa học sinh, sinh viên. Nhóm giải pháp thứ tư liên quan gắn kết Nhà trường với doanh nghiệp, bao gồm: gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp để tư vấn, định hướng nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên; tăng cường cho học sinh, sinh viên những trải nghiệm thực tế tại doanh nghiệp, tư vấn, hỗ trợ việc làm cho học sinh, sinh viên.
Trong năm 2018, Nhà trường cũng đã cho triển khai nghiên cứu 03 đề tài NCKH cấp Khoa. Nhìn chung, thành phần tham gia nghiên cứu các đề tài NCKH cấp Khoa đa số là các cán bộ, giáo viên lần đầu tham gia nghiên cứu đề tài. Tuy nhiên, có thể nói các đề tài NCKH cấp khoa đã phần nào đạt được mục tiêu đề ra, đã đưa ra được thực trạng và đề xuất giải pháp giải quyết một số vấn đề còn tồn tại ở tổ bộ môn.
Đối với đề tài: “Một số giải pháp tăng cường hiệu quả hoạt động dạy và học thực hành môn Tin học cho sinh viên trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội”, nhóm nghiên cứu đã đặt ra mục tiêu của đề tài: Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học thực hành môn tin học cho sinh viên Nhà trường. Thông qua, nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài, đánh giá thực trạng hoạt động dạy và học thực hành môn Tin học cho sinh viên Nhà trường, nhóm nghiên cứu đã đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động dạy và học thực hành môn Tin học cho sinh viên Nhà trường. Nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số nhóm giải pháp bao gồm: giải pháp từ phía giảng viên, cụ thể bao gồm: tạo sự hứng thú cho người học; đổi mới và kết hợp đa dạng phương pháp dạy học; xây dựng cấu trúc bài dạy có chất lượng; đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá. Nhóm giải pháp đối với sinh viên, bao gồm: đẩy mạnh tính chủ động, hỗ trợ lẫn nhau trong học tập; hướng dẫn phương pháp học thực hành hiệu quả; rèn luyện tinh thần tự giác học tập, tự kiểm tra, đánh giá; nâng cao kỹ năng thực hành. Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng đã chỉ ra những giải pháp mang tính định hướng bao gồm: lập kế hoạch kiểm tra, bảo trì và sử dụng máy tính; lập kế hoạch, nội quy cho phòng học thực hành; phân bổ lại thời gian các học phần; xây dựng hệ thống bài học thực hành khoa học, phù hợp; bồi dưỡng và phát triển đội ngũ giảng viên.
Đối với đề tài NCKH cấp Khoa “Giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học thực hành nghề lễ tân cho sinh viên chuyên ngành quản trị khách sạn, trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội”. Nhóm nghiên cứu đã làm rõ một số mặt tồn tại, hạn chế trong quá trình dạy thực hành nghề lễ tân trong quá trình đào tạo. Thông qua nghiên cứu, nhóm nghiên cứu đã nêu một số vấn đề tổng quan về nội dung nghiên cứu, nêu một số thực trạng về chất lượng dạy và học thực hành nghề lễ tân cho sinh viên chuyên ngành quản trị khách sạn tại Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội, nêu một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học thực hành lễ tân cho sinh viên chuyên ngành quản trị khách sạn tại Trường. Nhóm nghiên cứu đã đưa ra các nhóm giải pháp từ phía giáo viên, gồm có: tăng cường công tác quản lý học sinh trong giờ thực hành; thiết kế và sử dụng các phương tiện dạy học hợp lý; tổ chức lớp học hợp lý; cải tiến phương pháp dạy học, phương pháp đánh giá. Nhóm giải pháp từ phía sinh viên: chủ động, tích cực, tự giác và sáng tạo trong học tập để kiến tạo kiến thức; rèn luyện khả năng tự đánh giá kết quả học tập. Nhóm giải pháp từ phía Nhà trường, bao gồm: tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ việc dạy và học; xây dựng lại chương trình dạy học nghề lễ tân theo hướng tích cực; tăng cường bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên.
Đề tài NCKH cấp Khoa “Ứng dụngcông nghệ thông tin hỗ trợ việc dạy và học Toán kinh tế cho sinh viên trường Cao Đẳng Du Lịch Hà Nội”. Với đặc thù là môn học với sự phát triển ngày càng mạnh của Công nghệ thông tin như hiện nay, việc dạy Toán kinh tế với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và các phần mềm dạy học góp phần tạo nên môi trường học tập có tính tương tác cao, giúp sinh viên học tập hiệu quả, tích cực và đạt được hiệu quả như mong muốn. Mục đích của đề tài nhằm đề xuất phương án ứng dụng Công nghệ thông tin để dạy học Toán kinh tế tại trường để nâng cao hiệu quả của quá trình dạy học Toán kinh tế tại trường. Thông qua tìm hiểu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc ứng dụng CNTT vào dạy học TKT ở trường CĐDLHN và thực trạng ứng dụng CNTT trong dạy học môn Toán kinh tế tại Trường. Nhóm nghiên cứu cũng đã đưa ra một số giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ việc dạy và học môn Toán kinh tế, bao gồm: các giải pháp từ giáo viên: nâng cao nhận thức, tầm quan trọng, lợi ích của việc ứng dụng CNTT cho đội ngũ giáo viên trong trường; nâng cao trình độ, kĩ năng sử dụng CNTT. Các giải pháp từ phương tiện dạy học, tài liệu học tập: xây dựng hệ thống bài tập sát và có tính ứng dụng cao trong thực tiễn; tăng cường nguồn đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hóa trang thiết bị trong trường. Các giải pháp đối với sinh viên: nâng cao nhận thức về CNTT, nâng cao trình độ, kĩ năng sử dụng CNTT.
Nhìn chung, bên cạnh một số ưu điểm trên, việc triển khai các đề tài trong năm 2018 vẫn còn một số hạn chế như: thiếu hụt nền tảng về kiến thức và phương pháp nghiên cứu khoa học trong quá trình triển khai các nghiên cứu. Còn yếu trong việc thể hiện nội dung nghiên cứu, cách thức xây dựng bảng hỏi, … đôi khi nhiều tác giả vẫn thể hiện nhiều đánh giá, quan điểm mang tính cá nhân, chủ quan trong nghiên cứu. Nội dung nghiên cứu của đề tài đưa ra nhưng còn bỏ ngỏ nhiều vấn đề thiết thực cần nghiên cứu. Bên cạnh đó là chất lượng cán bộ tham gia nghiên cứu không đồng đều, dẫn đến kết quả nghiên cứu không như kỳ vọng.
Có thể nói, trong thời gian qua, Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Lãnh đạo Nhà trường đã rất quan tâm, chú trọng đầu tư cho công tác nghiên cứu khoa học. Bởi nghiên cứu khoa học luôn là một trong ba nhiệm vụ quan trọng của mỗi giảng viên, do đó việc nhận thức được tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học là điều quan trọng và không chỉ là trách nhiệm của mỗi cán bộ, giáo viên, mà là trách nhiệm của cả Hội đồng Khoa học – Đào tạo cấp khoa và cấp Trường để từng bước nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học và đào tạo tại Trường trong thời gian tới.